پیش بینی تغییر کاربری اراضی و پوشش زمین با بهره گیری از داده های ماهواره ای و مدل زنجیره ای مارکوف (بررسی موردی: حوضه دویرج، استان ایلام)

نویسندگان

حسن فتحی زاد

حاجی کریمی

مهدی تازه

محسن توکلی

چکیده

پوشش سطح زمین و کاربری آن به دلیلی فعالیت های انسانی دست خوش تغییر و تحول زیادی می شود. شناسایی و کشف این تغییرات می تواند به مدیران و برنامه ریزان کمک کند تا نیروهای مؤثر در ایجاد این تغییرات را شناسایی کرده و از آن در سطوح مختلف برنامه ریزی استفاده کنند. بررسی مقدار تغیر و تخریب منابع در سال های گذشته و امکان سنجی و پیش بینی این تغییرات در سال های آینده می تواند در برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیراصولی در آینده، نقش قابل توجهی داشته باشد. روش های متنوعی برای پیش بینی تغییرات پوشش و کاربری اراضی وجود دارد که از جمله آنها می توان به مدل زنجیره ای مارکوف اشاره کرد. در این پژوهش با بهره گیری از داده های ماهواره لندست، سنجده (1364) tm و (1379 و 1386)  etm+ و اطلاعات جانبی و مدل زنجیره ای مارکوف، تغییرکاربری اراضی و پوشش زمین طی 22 سال در منطقه دویرج استان ایلام بررسی شده است. پس از انجام تصحیحات لازم بر روی تصاویر ماهواره ای و انجام بازدیدهای میدانی، طبقات مختلف کاربری اراضی تعریف و نمونه های آموزشی انتخاب و نتایج حاصل از ارزیابی دقت طبقه بندی ها با بهره گیری از ضریب کاپا به دست آمده است. نتایج حاکی از کاهش وسعت پوشش جنگلی و مراتع متوسط حوضه (به ترتیب 9/2 و 07/17 درصد) و روند افزایشی کاربری مرتع فقیر، کشاورزی، اراضی مسکونی و اراضی بایر (به ترتیب 17/9، 96/2، 40/0 و 44/7 درصد) که بیانگر تخریب کلی در منطقه و جایگزینی کاربری های ضعیف تر در منطقه است. در پایان با بهره گیری از مدل مارکوف وضعیت طبقه های کاربری اراضی 14 سال آینده (سال1400) مورد پیش بینی قرار گرفت. نتایج حاصل از ماتریس پیش بینی تغییرات بر مبنای نقشه های سال های 1379 و1386 نشان داد که در فاصله زمانی 1400-1386، احتمال می رود 62% جنگل، 38% مرتع متوسط، 64% مرتع فقیر، 72% کشاورزی، 69% اراضی مسکونی و 76% اراضی بایر بدون تغییر باقی بمانند، که مرتع متوسط دارای بالاترین پایداری و از طرف دیگر مرتع فقیر کمترین پایداری را خواهند داشت. نقشه‏های کاربری شبیه سازی شده توسط مدل مارکوف می توانند به عنوان سیستم هشداریبرای پیامدها و تأثیرات آینده تغییرات کاربری به خدمت گرفته شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پیش‌بینی تغییر کاربری اراضی و پوشش زمین با بهره گیری از داده‌های ماهواره‌ای و مدل زنجیره‌ای مارکوف (بررسی موردی: حوضة دویرج، استان ایلام)

پوشش سطح زمین و کاربری آن به دلیلی فعالیت‌های انسانی دست‌خوش تغییر و تحول زیادی می‌شود. شناسایی و کشف این تغییرات می‌تواند به مدیران و برنامه‌ریزان کمک‌کند تا نیروهای مؤثر در ایجاد این تغییرات را شناسایی‌کرده و از آن در سطوح مختلف برنامه‌ریزی استفاده کنند. بررسی مقدار تغیر و تخریب منابع در سال‌های گذشته و امکان‌سنجی و پیش‌بینی این تغییرات در سال‌های آینده می‌تواند در برنامه‌ریزی و استفاده بهینه...

متن کامل

پیش بینی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدل زنجیره ای مارکوف

چکیده در دهه های اخیر، تغییرات سریع کاربری اراضی و پوشش زمین در حومة شهرهای بزرگ ایران، به ویژه شهر تهران به عنوان پایتخت، با پیامدهای مهمی چون تخریب منابع طبیعی، آلودگی های زیست محیطی و رشد نامناسب شهرها همراه بوده است. متأسفانه بخش مهمی از این تغییرات، غیر اصولی و خارج از برنامه ها و ضوابط بوده است. مطالعة میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته و امکان سنجی و پیش بینی این تغییرات در سا...

متن کامل

پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره ای مارکوف و CA مارکوف (مطالعه موردی: حوزه آبخیز گرین)

Land use change prediction is an important factor in appropriate planning and integrated ecological management of watersheds. There are various methods for modeling and prediction of land use, i.e. Markov chain and CA Markov. In this research, for predicting the land use of Gareen watershed in Iran in 2042, Landsat satellite images of 1986, 2000 and 2014, and the Markov chain and CA Markov was ...

متن کامل

پایش، ارزیابی و پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی/پوشش زمین با استفاده از مدل زنجیره ای مارکوف (مطالعه موردی: دشت بسطاق- خراسان جنوبی)

پایش و مدیریت بهینه منابع طبیعی نیازمند اطلاعات به هنگام و صحیح است. در این راستا نقشه­های کاربری/ پوشش زمین یکی از مهم­ترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی محسوب می­شود. مدیریت بهینه منابع نیازمند بررسی، شناخت تغییرات و تخریب­های منابع در گذشته و برنامه­ریزی صحیح و اصولی به منظور کنترل و مهار تخریبات احتمالی حادث شده در آینده می­باشد. یکی از روش­های کارآمد جهت پیش­بینی تغییرات پوشش و کارب...

متن کامل

پایش و پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف و مدلساز تغییر کاربری اراضی (مطالعة موردی: دشت برتش دهلران، ایلام)

امروزه مدل­سازی و پیش­بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویرماهواره­ای می­تواند ابزار بسیار مفیدی برای تشریح روابط متقابل بین محیط طبیعی و فعالیت­های انسانی، برای کمک به تصمیم­گیری برنامه­ریزان در شرایط پیچیده باشد. روش­های متنوعی برای پیش­بینی تغییرات پوشش و کاربری اراضی وجود دارد که از جمله آنها می­توان به مدل زنجیره­ای مارکوف اشاره کرد. در تحقیق حاضر، تغییرات کاربری اراضی در دشت برتش...

متن کامل

پایش، بررسی و پیش‌بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی/پوشش زمین با استفاده از مدل زنجیره ای مارکوف

پایش و مدیریت بهینه منابع طبیعی نیازمند اطلاعات به هنگام و صحیح است. تغییرات در پوشش زمین که در سطوح مختلف فضایی و در دوره‌­های زمانی متفاوت رخ می‌­دهد، بیان­گر تعامل و تقابل نیازهای همیشگی جوامع انسانی و محیطی با زمین می‌<stro...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مدیریت بیابان

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۶۱-۷۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023